Η αορτική βαλβίδα είναι μία από τις τέσσερις βαλβίδες της καρδιάς, η οποία βρίσκεται στην βάση της αορτής. Αορτή είναι η κεντρική αρτηρία που φεύγει από την καρδιά και μοιράζει το αίμα σε όλο το σώμα. Αυτή η βαλβίδα έχει τρία φύλλα, το οποία ανοίγουν όλα συγχρόνως όταν η καρδιά εξωθεί το αίμα και όταν η καρδιά πρέπει να γεμίσει πάλι με αίμα για να εξωθήσει τον επόμενο κτύπο αυτή η βαλβίδα κλείνει και κανονικά δεν επιτρέπει στο αίμα να ξαναγυρίσει πίσω. Οι πιο συνηθισμένες παθολογίες αυτής της βαλβίδος είναι:

Η στένωση της αορτικής βαλβίδος.
Η ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδος.

Η τρίφυλλη αυτή αορτική βαλβίδα μερικές φορές εμφανίζει δύο φύλλα, οπότε λέγεται δίφυλλη ή δίπτυχη αορτική βαλβίδα και ο ασθενής γεννιέται με αυτήν. Αυτές οι βαλβίδες είναι πιο ευαίσθητες από τις φυσιολογικές που είναι τρίπτυχες και γι’ αυτόν τον λόγο οι ασθενείς που έχουν δίπτυχη βαλβίδα χειρουργούνται συνήθως πιο νωρίς σε ηλικία. Η πιο κοινή πάθηση της αορτικής βαλβίδος είναι βέβαια η στένωση της αορτικής βαλβίδος, που τις περισσότερες φορές εμφανίζεται λόγω προχωρημένης ηλικίας και λέγεται εκφυλιστική. Η ανεπάρκεια της βαλβίδος μπορεί να παρουσιαστεί σε ορισμένες περιπτώσεις ανευρυσμάτων της αορτής, κατά την διάρκεια διαχωρισμού της αορτής ή σε μερικά συγγενή σύνδρομα όπως το Marfan.

Συμπτώματα

Όταν η αορτική βαλβίδα δεν λειτουργεί σωστά μία ποικιλία συμπτωμάτων μπορεί να το υποδηλώνει, όπως δυσκολία στην αναπνοή κατά την διάρκεια της κόπωσης, πόνος στο στήθος ή στηθάγχη ή ακόμα και απώλεια συνείδησης (συγκοπή).
Μία στενή βαλβίδα (στένωση της αορτικής βαλβίδος) δυσκολεύει το έργο της καρδιάς, διότι η καρδιά πρέπει να μπορέσει να εξωθήσει το αίμα μέσα από ένα στόμιο το οποίο είναι πολύ πιο στενό απ’ ό,τι θα έπρεπε. Αντιθέτως, η ανεπάρκεια της αορτής επιτρέπει στο αίμα να επιστρέψει πάλι πίσω στην καρδιά, αφού η τελευταία το έχει ήδη εξωθήσει. Εξ΄ αυτής της αιτίας η καρδιά πρέπει να εξωθήσει πολύ περισσότερο αίμα ώστε να μπορέσει να αντιρροπήσει αυτό που επιστρέφει πίσω λόγω της ανεπάρκειας της αορτικής βαλβίδος. Είτε πρόκειται για την στένωση είτε για την ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδος, το επιπλέον έργο που παράγει η καρδιά μπορεί να επιφέρει την καρδιακή ανεπάρκεια. Στην αρχή η δυσκολία στην αναπνοή συναντάται μόνο κατά την διάρκεια της κόπωσης ενώ αργότερα, με την πρόοδο της ασθένειας, ο ασθενής μπορεί να μην μπορεί να αναπνεύσει καλά ακόμη και στην ανάπαυση. Πολλοί δε ασθενείς δεν μπορούν να κοιμηθούν παρά μόνο με αρκετά μαξιλάρια. Η απόφαση αν πρέπει να χειρουργηθεί μία πάθηση της αορτικής βαλβίδος παίρνεται από τον καρδιολόγο από κοινού με τον καρδιοχειρουργό. Πριν μπορέσουμε να πάρουμε μία σωστή απόφαση πρέπει να γίνουν ορισμένες εξετάσεις, όπως ένα υπερηχογράφημα-triplex καρδιάς και μία στεφανιογραφία. Ενώ το triplex μας δείχνει την λειτουργία της βαλβίδος καθώς και το μέγεθος και την λειτουργία των καρδιακών κοιλοτήτων, η στεφανιογραφία μας δίνει πληροφορίες σε σχέση με την βατότητα των αγγείων που δίνουν αίμα στην ίδια την καρδιά και είναι τα στεφανιαία αγγεία. Όταν αποφασιστεί ότι υπάρχει χειρουργική ένδειξη τότε έχουμε να αποφασίσουμε αν πρέπει να εμφυτεύσουμε μία βιολογική αορτική βαλβίδα (φτιαγμένη από ιστούς ζώων) ή μία μηχανική αορτική βαλβίδα η οποία είναι κατασκευασμένη από πυριτιλυομένο άνθρακα. Στον δυτικό κόσμο πλέον σε ασθενείς άνω των 65 ετών προτείνουμε την αντικατάσταση της βαλβίδος με μία βιολογική αορτική βαλβίδα. Στους πιο νέους ασθενείς χρησιμοποιείται μηχανική αορτική βαλβίδα. Το πλεονέκτημα της μηχανικής βαλβίδος είναι ότι δεν θα χρειαστεί πάλι χειρουργείο για την αντικατάστασή της διότι η διάρκεια ζωής της είναι για την υπόλοιπη ζωή του ασθενούς, αλλά έχει ως μειονέκτημα την απαραίτητη χρήση αντιπηκτικών φαρμάκων (Sintrom), ενώ η βιολογική βαλβίδα δεν χρειάζεται αντιπηκτική αγωγή αλλά έχει περιορισμένο χρόνο ζωής που κυμαίνεται από 8-15 έτη. Η συζήτηση με τον καρδιοχειρουργό, η ηλικία, η εργασία, ακόμη και ο τρόπος ζωής και ο τόπος όπου ζει ο κάθε ασθενής θα καθορίσουν τον τύπο της βαλβίδος που θα εμφυτευθεί.