Ανεύρυσμα ανιούσης αορτής, τόξου και κατιούσης αορτή

Το αορτικό ανεύρυσμα είναι μία παθολογική διάταση των τοιχωμάτων της αορτής (η μεγαλύτερη αρτηρία του ανθρωπίνου σώματος και ο κεντρικός αγωγός απ’ όπου εκφύονται όλες οι άλλες αρτηρίες) της οποίας η φυσική διάμετρος κυμαίνεται μεταξύ 2,0 και 3,5 εκατοστών. Η αορτή ξεκινάει από την καρδιά, ανεβαίνει προς τον λαιμό του ασθενούς όπου δίνει τρία μεγάλα αγγεία, την δεξιά υποκλείδιο και την δεξιά καρωτίδα, την αριστερή καρωτίδα και την αριστερή υποκλείδιο και κατόπιν κατεβαίνει μέσα στο θώρακα του ασθενούς, δίπλα από την σπονδυλική στήλη και αριστερά αυτής, περνάει το διάφραγμα και πίσω από την περιοχή του ομφαλού χωρίζεται σε δύο μεγάλες αρτηρίες οι οποίες κατευθύνονται η καθεμία στο κάθε κάτω άκρο του σώματος. Ανευρύσματα μπορούν να εμφανιστούν καθ’ όλο το μήκος της αορτής, αλλά κυρίως εμφανίζονται στην περιοχή πίσω από τον ομφαλό, δηλαδή στην κοιλιακή αορτή και κάτω από τα νεφρά και κατά δεύτερο λόγο στην ανιούσα αορτή, δηλαδή στο κομμάτι που φεύγει από την καρδιά και είναι μέσα στον θώρακα του ασθενούς. Το ανεύρυσμα δημιουργείται γιατί τα τοιχώματα της αορτής εμφανίζουν μια μικρότερη ποσότητα ελαστικών συστατικών ή εξ’αιτίας των καταπονήσεων λόγω της αρτηριακής υπέρτασης του ασθενούς που προκαλούν μεγαλύτερη διάταση σ’ αυτήν. Μιλάμε για ανεύρυσμα όταν η διάμετρος του συγκεκριμένου τμήματος της αορτής είναι μιάμιση φορά μεγαλύτερη από την φυσιολογική διάμετρο της αορτής σ’ αυτό το τμήμα. Το ανεύρυσμα της αορτής είναι μία σοβαρή πάθηση διότι, ανάλογα με το μέγεθός του, μπορεί να εμφανίσει ρήξη με ακατάσχετη αιμορραγία. Όσο το ανεύρυσμα μεγαλώνει σε διάμετρο τόσο αυξάνεται και ο κίνδυνος ρήξης. Ο κίνδυνος ρήξης εξαρτάται επίσης από το μέρος όπου βρίσκεται το ανεύρυσμα. Όταν το ανεύρυσμα βρεθεί εγκαίρως χειρουργείται με πολύ καλά αποτελέσματα. Ανευρύσματα μπορούν να προκληθούν από:

• Συγγενείς αιτίες, λόγω έλλειψης κάποιου συστατικού στα τοιχώματα της αορτής.
• Από την καταπόνηση των τοιχωμάτων της αορτής λόγω καπνίσματος  ή υψηλής καρδιακής πίεσης.
• Από έναν διαχωρισμό των τοιχωμάτων της αορτής.
• Ή από ένα παλιότερο τραύμα, κυρίως από πτώσεις με μοτοσυκλέτες.

Πολλά ανευρύσματα, όπως είπαμε και στην αρχή, έχουν και γονιδιακή βάση, οπότε μεταφέρονται και κληροδοτούνται από την μία γενιά στην άλλη.
Τα περισσότερα ανευρύσματα της αορτής δεν εμφανίζουν κανένα σύμπτωμα. Τα βρίσκουμε τυχαία σε μία ακτινογραφία θώρακος ή σε μία αξονική τομογραφία που έγινε για κάποιο άλλο λόγο, όπως για μία νόσο των πνευμόνων ή κατά την διάρκεια εξετάσεων ελέγχου. Ορισμένες φορές, όταν το ανεύρυσμα έχει μεγαλώσει πάρα πολύ και επειδή συμπιέζει όργανα ή ιστούς που βρίσκονται δίπλα του, μπορεί  να εμφανίζεται με βήχα, δυσκολία στην αναπνοή, πόνο και όταν αυτό φτάσει στο στάδιο του διαχωρισμού ή της ρήξης με πολύ οξύ πόνο, ο οποίος μετακινείται καθ’ όλο το μήκος της αορτής. Τα ανευρύσματα της κοιλιακής αορτής μπορούν να διαγνωσθούν και από τον γιατρό κατά την διάρκεια της εξέτασης, ψηλαφώντας την κοιλιακή χώρα. Όταν  υπάρχει υπόνοια ανευρύσματος, παραπέμπουμε τον ασθενή σε υπερήχους ή σε αξονική τομογραφία ή μαγνητική τομογραφία. Η απόφαση και η ένδειξη θεραπείας ενός ανευρύσματος εξαρτάται από το μέγεθος καθώς και από το τμήμα της αορτής στο οποίο εμφανίζεται, καθώς επίσης και από την γενική κατάσταση της υγείας και την ηλικία του ασθενούς. Τα ανευρύσματα θεραπεύονται είτε με χειρουργικό είτε με ενδοαυλικό τρόπο και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούμε απλά να τα παρακολουθούμε.